Tổng cộng:
[info]Bang Alabama hứng chỉ trích gay gắt sau khi tử hình Kenneth Eugene Smith bằng khí nitơ, biện pháp bị mô tả là "tra tấn" phạm nhân trước khi chết.[/info]
[chitiet]Theo các nhân chứng có mặt tại phòng quan sát trung tâm cải huấn William C Holman ở thành phố Atmore, vụ hành hình Smith, 58 tuổi, diễn ra lúc gần 20h ngày 25/1 và kéo dài khoảng 22 phút. Đây là lần đầu tiên Mỹ áp dụng biện pháp tử hình bằng khí nitơ.
Sau khi khí nitơ bắt đầu được bơm qua mặt nạ cấp khí mà phạm nhân đang đeo, Smith co giật trên băng ca vài phút. Giới chức bang trước đó cho biết khí nitơ sẽ khiến Smith bất tỉnh trong vài giây và chết trong vài phút.
"Tôi từng chứng kiến 4 vụ tử hình nhưng chưa bao giờ thấy phạm nhân nào quằn quại như cách Kenneth Smith phản ứng với khí nitơ", Lee Hedgepeth, nhà báo chứng kiến vụ hành hình, nói.
Linh mục Jeff Hood, cố vấn tâm lý của Smith, cũng theo dõi vụ hành hình và cho biết Smith nhiều lần co giật. "Ông ấy khiến cả băng ca cũng rung lắc", Hood nói trong nước mắt. "Tôi chưa bao giờ chứng kiến điều gì như vậy. Đó là tra tấn. Nhân viên cơ sở cải huấn cũng ở đó và tôi nghĩ họ rất ngạc nhiên khi quá trình thi hành án không diễn ra suôn sẻ hơn".
Phòng thi hành án tử hình bằng cách tiêm thuốc độc ở trung tâm cải huấn thành phố Atmore, bang Alabama, Mỹ năm 2002. Ảnh: AP
Volker Turk, Cao ủy Liên Hợp Quốc về Nhân quyền, hôm 26/1 bày tỏ "vô cùng lấy làm tiếc về vụ hành hình Kenneth Eugene Smith ở Alabama". Theo ông, trước đó đã có những lo ngại rằng phương pháp tử hình chưa từng có tiền lệ này có thể là hành động tra tấn tàn nhẫn, vô nhân đạo với tử tù.
4 giám sát viên độc lập của Liên Hợp Quốc đầu tháng này kêu gọi Alabama hủy bỏ vụ hành hình bằng khí nitơ.
Cơ quan đối ngoại Liên minh châu Âu (EU) cũng lên án vụ hành hình. "Theo các chuyên gia hàng đầu, phương pháp này là hình phạt rất tàn nhẫn và bất thường", tuyên bố của cơ quan này cho hay.
Tuy nhiên, Ủy viên cải huấn bang Alabama John Hamm cho biết trong cuộc họp báo hôm 25/1 rằng "không có gì bất thường" trong vụ hành hình Smith. "Có vẻ Smith đã nín thở lâu nhất có thể và quằn quại vì cố nín thở. Điều này đã được đoán trước", ông nói.
Maya Foa, giám đốc điều hành nhóm nhân quyền quốc tế Reprieve, lại cho rằng vụ hành hình Smith là "tra tấn". Joel Zivot, chuyên gia về hành hình tại Trường Y thuộc Đại học Emory, bang Georgia, nói ông đã lường trước những thông tin về cái chết của Smith.
"Tử tù phải vật lộn để sống sót khi não thiếu oxy. Có thể họ đã bị co giật và cái chết tất nhiên diễn ra từ từ, đau đớn", Zivot nói. "Cơ quan cải huấn Alabama khẳng định vụ hành hình diễn ra đúng như họ dự đoán, nên chỉ có thể kết luận họ có ý định tra tấn tử tù đến chết. Sử dụng biện pháp tra tấn để hành hình chính là hành vi tàn nhẫn".
Smith bị kết án tử hình trong vụ giết Elizabeth Sennett, vợ của một mục sư năm 1988. Bang Alabama từng thi hành án tử với Smith năm 2022 bằng phương pháp tiêm thuốc độc, song đội hành quyết không thể tìm được ven tĩnh mạch thứ hai theo quy định, khiến cuộc hành hình bị hủy.
Vụ xử tử ngày 25/1 diễn ra sau một cuộc chiến pháp lý phút chót, bởi các luật sư của Smith đã đệ đơn kiến nghị lên tòa liên bang đề nghị hoãn thi hành, cáo buộc Alabama tìm cách biến Smith thành đối tượng thí nghiệm cho phương pháp hành hình mới.
Tòa liên bang bác các nỗ lực hoãn thi hành án tử. Tòa Tối cao Mỹ sau đó ra phán quyết tương tự vào tối 25/1.
Một số người thân của nạn nhân Sennett đến xem buổi hành hình và nói với phóng viên họ đã tha thứ cho Smith. "Những gì xảy ra ở đây hôm nay không thể làm mẹ tôi sống lại. Đó là ngày vui buồn lẫn lộn. Chúng tôi không nhảy nhót, reo hò vì bản chất của chúng tôi không phải như vậy. Gia đình tôi chỉ vui vì ngày này đã trôi qua", Mike Sennett, con trai của Sennett, nói.
Vài ngày trước vụ hành hình, Smith nói với phóng viên rằng ông ta bị rối loạn căng thẳng sau sang chấn, sau lần hành hình bất thành, và hầu như ngày nào cũng "đau bụng". Smith nói chưa sẵn sàng trở lại phòng thi hành án và lo lắng các bang khác cũng sẽ bắt đầu tử hình phạm nhân bằng khí nitơ.
Kay Ivey, Thống đốc Alabama, cho biết vụ hành hình "được thực hiện hợp pháp". Theo Thống đốc, chính Smith từng yêu cầu phương pháp này, thay cho việc tiêm thuốc độc.
"Sau hơn 30 năm và những nỗ lực liên tục nhằm qua mặt hệ thống pháp luật, Smith đã phải trả giá cho những tội ác khủng khiếp của ông ta", bà nói.[/chitiet]
